ผลของการตรวจสอบข้อมูลเบื้องต้นนี้ทำให้สำนักงานอัยการของศาลอาญาระหว่างประเทศ หรือศาลอาญาโลก ยื่นคำร้องขอต่อศาลอย่างเป็นทางการ เพื่อจะเริ่มต้นสอบสวนเป็นคดีละเมิดสิทธิโดยกองกำลังทั้งสามกลุ่ม ข้อมูลยังบ่งชี้ความผิดรวมไปถึงกองกำลังต่างชาติที่ร่วมมือกับสหรัฐฯ ในปฏิบัติการต่อต้านการก่อการร้ายในอัฟกานิสถาน และประเทศเจ้าของสถานที่จำขังผู้ต้องสงสัยให้กับกองกำลังพันธมิตรด้วย
ความเป็นไปได้ของการที่ศาลโลกจะเริ่มต้นการสอบสวนในคดีนี้นั้น นายจอห์น โบลตัน ที่ปรึกษาด้านความมั่นคงของประธานาธิบดีสหรัฐฯ ระบุว่า ศาลอาจจะออกมาประกาศในวันใดวันหนึ่งในเร็วๆ นี้เพื่อเริ่มดำเนินการสอบสวนกับทหารอเมริกันในคดีละเมิดสิทธิ เขาประกาศกร้าวว่าสหรัฐฯ จะไม่ร่วมมือกับศาลอาญาโลก ทั้งยังข่มขู่ด้่วยว่า จะใช้มาตรการหลายอย่างเพื่อจัดการกับผู้เกี่ยวข้อง ตั้งแต่ห้ามผู้พิพากษาเข้าประเทศหรือขัดขวางทางการเงินในส่วนของเงินทุนสนับสนุนของศาลที่อยู่ในระบบการเงินของสหรัฐฯ
อย่างไรก็ตาม คล้อยหลังจากการประกาศอันแข็งกร้าวของสหรัฐฯ ศาลอาญาโลกก็ได้ออกแถลงการณ์ว่ายังยืนยันจะเดินหน้าทำงานต่อไป
ต้นตอความไม่พอใจของสหรัฐฯ สืบเนื่องมาจากการที่สำนักงานอัยการของศาลอาญาโลกได้ริเริ่มตรวจสอบข้อมูลหลักฐานต่างๆ ที่แสดงถึงการละเมิดสิทธิประชาชนในช่วงระหว่างที่สหรัฐฯ กับพันธมิตรมีปฏิบัติการทางทหาร เป็นส่วนหนึ่งของการทำสงครามต่อต้านการก่อการร้ายในอัฟกานิสถานตั้งแต่ช่วงปี 2545
รายงานระบุว่าทหารสหรัฐฯได้ละเมิดสิทธิด้วยการทรมานผู้ถูกจับกุมคุมขังอย่างน้อย 54 ราย อีก 24 รายตกเป็นเหยื่อของการละเมิดโดยเจ้าหน้าที่หน่วยข่าวกรองของสหรัฐฯ หรือซีไอเอ
ข้อมูลจากรายงานเบื้องต้นของสำนักงานอัยการศาลอาญาโลกเมื่อเดือน ธ.ค. 2560 สรุปเอาไว้หลายประการด้วยกัน ที่สำคัญคือพบว่ามีหลักฐานมากพอที่จะเริ่มสอบสวนดำเนินคดีกับสามฝ่ายหลักดังกล่าว ในฐานะที่มีการกระทำอันละเมิดสิทธิประชาชนในอัฟกานิสถานอย่างหนัก โดยในส่วนกองกำลังของฝ่ายต่อต้านรัฐคือตอลิบานและเครือข่ายฮักกานีที่เชื่อมโยงกับตอลิบาน ถือว่ามีการกระทำเข้าข่ายการก่ออาชญากรรมสงครามและการก่ออาชญากรรมต่อมนุษยชาติ ส่วนกองกำลังของรัฐบาลอัฟกานิสถาน ไม่ว่าตำรวจ ทหาร รวมไปถึงทหารอเมริกันและเจ้าหน้าที่ซีไอเอล้วนมีการกระทำที่ถือเป็นการทรมาน ละเมิดศักดิ์ศรีมนุษย์ และละเมิดทางเพศในรูปแบบต่างๆ เหตุเกิดในระหว่างปี 2546-2547
รายงานระบุว่าทหารสหรัฐฯ ได้ละเมิดสิทธิด้วยการทรมานผู้ถูกจับกุมคุมขังอย่างน้อย 54 ราย อีก 24 รายตกเป็นเหยื่อของการละเมิดโดยเจ้าหน้าที่ซีไอเอ การละเมิดนั้นเกิดขึ้นทั้งในอัฟกานิสถานและในบางประเทศ เช่น โปแลนด์ โรมาเนียและลิธัวเนีย ซึ่งเป็นที่คุมขังผู้ต้องสงสัยที่เชื่อว่าเป็นสมาชิกหรือไม่ก็มีส่วนสนับสนุนทาเลบันและกลุ่มอัลกออิดะห์ มีการใช้วิธีการที่เรียกว่า เป็นการสอบสวนด้วยวิธีการพิเศษที่ดำเนินการกันในกองทัพและกระทรวงกลาโหมของสหรัฐฯ ทั้งนี้เพื่อจะสกัดข้อมูลจากคนเหล่านั้น
รายงานระบุว่า แม้จำนวนคนที่ถูกเจ้าหน้าที่อเมริกันกระทำจะไม่มากเมื่อเทียบกับจำนวนคนที่ถูกจับกุมคุมขัง แต่มาตรการที่ใช้นั้นมีผลกระทบรุนแรง มีความทารุณอย่างมาก ทำให้เกิดการบาดเจ็บทั้งทางร่างกายและจิตใจ ยังมีการใช้มาตรการที่ส่งกระทบกระเทือนถึงคุณค่าทางความเชื่อและวัฒนธรรม รายงานระบุว่ามีข้อมูลบ่งชี้นำไปถึงตัวบุคคลที่ต้องรับผิดชอบได้ด้วย
ใช้วิธีการที่เรียกว่า เป็นการสอบสวนด้วยวิธีการพิเศษ ซึ่งทารุณและส่งผลกระทบระยะยาว
ในส่วนของกลุ่มตอลิบานและกลุ่มต่อต้านรัฐบาลนั้น รายงานระบุว่ามีข้อมูลที่เชื่อได้ว่าตั้งแต่ปี 2552 กลุ่มก่อเหตุรุนแรงทำให้ประชาชนเสียชีวิต 17,770 คน มีที่ตกเป็นเป้าหมายของการสังหารโดยเจตนาเกือบ 7,000 คน และมีอีกร่วมสามหมื่นที่ได้รับบาดเจ็บ กลุ่มจงใจโจมตีเป้าหมายพลเรือนส่วนที่เชื่อว่าเข้าข้างฝ่ายตรงข้ามหรือที่ต่อต้านการปกครองของทาเลบัน ด้วยการโจมตีสถานที่ต่างๆ โรงเรียน สำนักงาน โรงพยาบาล สถานที่ทางศาสนาและรวมไปถึงกลุ่มที่ช่วยเหลือเพื่อมนุษยธรรม ทั้งนี้เพื่อจะสร้างให้เกิดความหวาดกลัว กลุ่มตอลิบานยังบังคับใช้แรงงานเด็กให้เป็นทหารด้วย
ส่วนรัฐบาลอัฟกานิสถานนั้น รายงานระบุว่ามีการกระทำของกองกำลังต่างๆ ทั้งตำรวจและทหารของรัฐบาลที่เกี่ยวข้องกับการละเมิดสิทธิด้วยการทรมานผู้ต้องสงสัยที่เกิดขึ้นในสถานที่คุมขังทุกแห่ง รวมไปถึงสถานที่ที่อยู่ภายใต้คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนของอัฟกานิสถาน ถือว่าเป็นการกระทำที่เกิดขึ้นอย่างกว้างขวางและเข้าข่ายการประกอบอาชญากรรมด้วยการทรมาน ละเมิดศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์และมีการกระทำชำเรา รายงานระบุว่า ไม่ปรากฏว่ารัฐบาลอัฟกานิสถานจะสอบสวนเอาผิดเจ้าหน้าที่ของตนแต่อย่างใด เช่นเดียวกันกับทางด้านสหรัฐฯ
จากรายงานข้อผลสรุปการเก็บข้อมูลเบื้องต้นดังกล่าว อัยการศาลอาญาโลกได้ร้องขอต่อศาลเพื่อขออำนาจในการสืบสวนสอบสวนเพื่อจะดำเนินคดี สหรัฐฯ นั้นไม่ได้เป็นสมาชิกของศาลอาญาโลก แต่ว่าอัฟกานิสถานเป็นสมาชิก ดังนั้นศาลสามารถที่จะสอบสวนการกระทำที่ถือว่าเกิดขึ้นในอัฟกานิสถานได้
อย่างไรก็ตาม เดอะไทมส์ระบุว่า การประกาศไม่ให้ความร่วมมือหรือขัดขวางศาลโลกจะส่งผลกระทบต่อสถานะของสหรัฐฯเอง รวมทั้งกระทบต่อการดำเนินคดีอื่นๆ ของศาลโลก โดยเฉพาะการดำเนินคดีกับกลุ่มตอลิบานและกลุ่มต่อต้านรัฐกลุ่มอื่นๆ ในข้อหาว่าก่ออาชญากรรมสงครามด้วย
ข่าวที่เกี่ยวข้อง