นายแพทย์สุวรรณชัย วัฒนายิ่งเจริญชัย อธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวว่า โรคเบาหวานเป็นโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่ยังเป็นปัญหาสาธารณสุขทั่วโลก รวมถึงในประเทศไทยด้วย ซึ่งมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง จากรายงานการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกาย พบว่าคนไทยอายุ 15 ปีขึ้นไป ป่วยด้วยโรคเบาหวาน เพิ่มขึ้น 1.6 ล้านคน ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา (จากผู้ป่วยโรคเบาหวาน 3.2 ล้านราย ในปี 2552 เป็น 4.8 ล้านรายในปี 2557) และพบว่าผู้ป่วยเบาหวานร้อยละ 43.2 ไม่เคยได้รับการวินิจฉัยมาก่อนและไม่ทราบว่าตนเองป่วยเป็นโรคเบาหวาน 

นอกจากนี้ ยังพบว่าร้อยละ 78.5 หรือมากกว่า 3 ใน 4 ของผู้ป่วยโรคเบาหวานจะมีโรคความดันโลหิตสูงร่วมด้วย ซึ่งโรคเบาหวานนั้น เป็นความผิดปกติทางเมแทบอลิซึม มีลักษณะสำคัญคือทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูง ซึ่งการเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดสูงเป็นระยะเวลานาน ส่งผลให้อวัยวะเสื่อมสมรรถภาพ และทำงานล้มเหลว เป็นเหตุให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่ ตา ไต หลอดเลือดหัวใจและหลอดเลือดสมอง

นายแพทย์สุวรรณชัย กล่าวต่อว่า ในช่วงการรณรงค์วันเบาหวานโลก ปี 2561 นี้ สหพันธ์โรคเบาหวานนานาชาติ ได้กำหนดประเด็นการรณรงค์ คือ “The Family and Diabetes” ซึ่งประเทศไทย โดยกระทรวงสาธารณสุข และสมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย ได้กำหนดประเด็นให้สอดคล้องกัน คือ “เพราะครอบครัวเป็นส่วนสำคัญในการรักษาเบาหวาน” ซึ่งโรคเบาหวานมีความเกี่ยวข้องกับครอบครัวอย่างมาก สมาชิกในครอบครัวต้องมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคเบาหวาน และช่วยให้ผู้ป่วยโรคเบาหวานดูแลตนเองได้ดีขึ้น หากสามารถดูแลได้อย่างถูกต้องตั้งแต่ระยะแรกก็จะช่วยลดหรือชะลอ และสามารถป้องกันการเกิดโรคแทรกซ้อนได้ 

กรมควบคุมโรคได้มีการดำเนินการ “ค้นหา ปรับเปลี่ยน ควบคุม” เพื่อให้คนไทยห่างไกลโรคเบาหวาน ด้วยการเร่งรัดการตรวจคัดกรองโรคเบาหวานในประชากรอายุ 35 ปีขึ้นไป เพื่อค้นหาประชากรกลุ่มเสี่ยง กลุ่มป่วยเข้ารับบริการดูแลรักษา พร้อมทั้งปรับคุณภาพการบริการในสถานบริการให้มีคุณภาพ รวมถึงพัฒนาศักยภาพทีมสหวิชาชีพที่ปฏิบัติงานใน NCD Clinic เพื่อมุ่งสนับสนุนให้ผู้ป่วยและครอบครัวสามารถจัดการตนเอง ปรับเปลี่ยนให้มีพฤติกรรมสุขภาพที่เหมาะสม ทำให้การควบคุมโรคได้ดีขึ้น 

คำแนะนำสำหรับประชาชนในการป้องกันโรคเบาหวาน ดังนี้ 

1. รับประทานอาหารให้ครบทั้ง 5 หมู่ เน้นผักและผลไม้ที่หวานน้อย หลีกเลี่ยงอาหารจำพวกแป้ง อาหารหวาน มัน และเค็มจัด 

2. งดสูบบุหรี่ 

3. ลดการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ 

4. ควบคุมน้ำหนักตัวให้เหมาะสม และควรมีค่าดัชนีมวลกายให้อยู่ระหว่าง 18.5-22.9 กิโลกรัม/ตารางเมตร 

5. ออกกำลังกายอย่างน้อย 30 นาที/วัน หรือสะสมได้ 150 นาที/สัปดาห์

6. ทำจิตใจสดชื่นและผ่อนคลาย 

7. ถ้าสมาชิกในครอบครัวเป็นโรคเบาหวานควรดูแลและใส่ใจเรื่องการควบคุมอาหาร การกินยา ตรวจตามนัด และสังเกตอาการผิดปกติเบื้องต้นโดยเฉพาะการเกิดแผลที่เท้า 

8. หากมีอาการปัสสาวะบ่อยและมาก คอแห้งกระหายน้ำ หิวบ่อยกินจุ น้ำหนักลด เป็นแผลง่ายและหายยาก คันตามผิวหนัง ตามัวและชาตามปลายมือปลายเท้า ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยต่อไป 

9. ตรวจระดับน้ำตาลในเลือดอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง