การทดลองเรือนจำสแตนฟอร์ด เป็นการทดลองทางจิตวิทยาที่เกิดขึ้นในมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด นำโดยศาสตราจารย์ทางด้านจิตวิทยา Philip Zimbardo ในปีค.ศ. 1971 เพื่อที่จะพยายามทำความเข้าใจพฤติกรรมของผู้คุมขังเรือนจำทั่วโลก ผลการทดลองในครั้งนั้นชี้ให้เห็นว่า การให้อำนาจแก่คนๆหนึ่งผ่านบทบาทที่ได้รับในสังคม ก็สามารถเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของคนเหล่านั้นให้สามารถทำสิ่งที่ชั่วร้ายได้ และบทบาทเหล่านั้นสามารถที่จะบดบังและทำให้เราสามารถเห็นสิ่งที่ปรกติเราอาจจะมองว่าเป็นสิ่งที่ "ผิด" เป็นเพียงเรื่องธรรมดาและจำเป็นได้