รายการ Intelligence ประจำวันที่ 16 มีนาคม 2557
หลายสิบปีก่อนที่คนไทยล้านนาจะประชดประชัน "ขอแยกประเทศ" ยุคสมัยรัฐนิยมของจอมพล ป.พิบูลสงคราม ที่บังคับให้คนไทยใส่หมวก แต่งตัวตามแบบฝรั่ง ก็ทำให้ ส.ส.ไทยมุสลิม ประกาศน้อยอกน้อยใจกลางที่ประชุมรัฐสภา "ไม่อยากเป็นคนไทย" ผลก็คือ หลังรัฐประหาร 2490 อดีต ส.ส.ต้องกลายเป็นผู้นำขบวนการแบ่งแยกดินแดน
ย้อนอดีต มองปัจจุบัน ปัญหาประชาธิปไตย ปัญหา 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ กับอารีเพ็ญ อุตรสินธุ์ อดีต ส.ส.นราธิวาส และไพศาล พรหมยงค์ ประธานคณะกรรมการอิสลามประจำจังหวัดสมุทรปราการ และคณะกรรมการกลางอิสลามแห่งประเทศไทย
ในจุดต่างจะเห็นจุดร่วมหลายด้าน เช่น คนไทยมุสลิม 3 จังหวัดชายแดนใต้ "เอาเลือกตั้ง" ทั้งครั้งนี้และครั้งก่อนๆ ที่มีสถิติผู้ใช้สิทธิ์สูงสุด สม่ำเสมอ แม้กระทั่งผู้นำขบวนการแยกดินแดน ก็เคยตั้งความหวังกับการเลือกตั้งผู้ว่าราชการจังหวัด