ที่มหาวิทยาลัยรังสิต สุทิน คลังแสง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ร่วมเข้าสัมมนา หัวข้อ 'ความมั่นคงไทยในระเบียบโลก' ความท้าทายทางภูมิรัฐศาสตร์ (Geopolitics) และการนำเสนอ 'ปัญหาทางภูมิรัฐศาสตร์ใหม่กับความท้าทายประเทศไทย' โดยนักศึกษาหลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต ผู้นำทางสังคม ธุรกิจ และการเมือง วิทยาลัยนวัตกรรมสังคม มหาวิทยาลัยรังสิต

ในการนำเสนอผลการศึกษาจากการลงพื้นที่บริเวณชายแดนของประเทศไทย คือ มุกดาหาร เชียงราย และภูเก็ต พบว่ามีปรากฏการณ์อันสลับซับซ้อน ซึ่งเกิดจากอำนาจที่ทับซ้อนกันอยู่หลายระดับ เช่นเดียวกับปัญหาความมั่นคงที่ซับซ้อนยิ่งขึ้นจึงจำเป็นต้องอาศัยพหุศาสตร์ ซึ่งเป็นการศึกษาในระดับสหวิทยาการ เพื่อหาแนวทางแก้ไขปัญหาอันซับซ้อนภายใต้ระเบียบโลกที่กำลังเปลี่ยนแปลง

ขณะที่สุทิน เผยว่า ตั้งแต่เริ่มรับตำแหน่งก็ได้ตระเวนหาความรู้ พบปะกับผู้คนหลากหลาย แต่ถ้ารับตำแหน่ง ตัวเองมีความหนักใจว่า นิยามของความมั่นคงสำหรับกระทรวงกลาโหมและกระทรวงอื่นๆ จะตรงกันหรือไม่ และจำเป็นต้องปรับความเข้าใจให้ตรงกัน

ทั้งนี้ เมื่อได้สอบถามจากสภาความมั่นคงแห่งชาติ (สมช.) ซึ่งเป็นหน่วยงานที่ออกแบบนโยบายด้านความมั่นคง ได้นิยามความมั่นคงว่า ต้องขจัดและต่อสู้กับภัยคุกคามใหม่ 9 ประเภท ประกอบด้วย

1) ความแตกแยกทางความคิดของคนในสังคม

2) ความไม่เชื่อมั่นศรัทธาต่อระบบและสถาบันทางการเมือง

3) การขาดสมดุลของการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งวแดล้อม

4) ภัยพิบัติจากการเปลี่ยนแปลงทางธรรมชาติและโรคระบาด 

5) ความมั่นคงในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ 

6) การก่อการร้ายและอาชญากรรมข้ามชาติ  

7) แรงงานต่างด้าวและผู้หลบหนีเข้าเมือง

8) ยาเสพติด

9) ความยากจน

สุทิน มองว่า หากกระทรวงกลาโหมให้ความสำคัญกับประเด็นเหล่านี้ ต่อไปนี้เมื่อพูดถึงความมั่นคง คงจะพูดถึงการซื้ออาวุธน้อยลง 

สำหรับในการแก้ปัญหาเกี่ยวกับเรือดำน้ำ รัฐมนตรีที่มาจากพลเรือนนั้นจะมองคนละแบบ ต้องดูว่าเรือดำน้ำมีความจำเป็นแค่ไหน หากมีอย่างอื่นทดแทนได้จะมีอะไรทดแทน หากรับไม่ได้ว่าจำเป็นต้องใช้เครื่องยนต์จากจีน รัฐบาลอาจต้องช่วยกระทรวงกลาโหมเจรจาด้วยเพื่อให้ได้เครื่องยนต์จากเยอรมัน แต่จะทับซ้อนกับปัญหายุทธศาสตร์ระหว่างสหรัฐอเมริกาและเยอรมนีที่กำลังขัดแย้งกับจีน ถ้าใช้แนวทางนี้ปัญหาก็อาจไม่จบ

สุทิน ยังเสนอแนวทางเปลี่ยนจากเรือดำน้ำเป็นเรือผิวน้ำ ซึ่งกองทัพเรือได้รับฟังแนวทางนี้ก็ไม่ขัดข้อง เพราะเห็นว่าหากสามารถหาเรือผิวน้ำมาทดแทนเรือหลวงสุโขทัยที่อับปางไปได้ก็เป็นเรื่องดี

"หรืออาจจะแก้สัญญากับจีน เปลี่ยนสัญญาจากเรือดำน้ำเป็นการนำเข้าปุ๋ยจากจีน เทียบราคากับเรือดำน้ำ ราคาหมื่นกว่าล้านได้ปุ๋ยเท่าไหร่ เกษตรกรจะได้ปุ๋ยฟรี ปุ๋ยถูก ซึ่งทางกองทัพรับฟังแล้วก็คิดว่าไม่ติดใจ และแนวทางนี้สังคมน่าจะยอมรับได้"

สุทิน ยังให้ความเห็นว่าสาขาวิชาภูมิรัฐศาสตร์นี้ เป็นวิชาที่ตอบโจทย์ความมั่นคงได้ ถือเป็นการบุกเบิกแนวทางให้ทุกคนได้เรียนรู้ ควรให้ทหารได้ศึกษา และทำให้มีความเชื่อมั่นว่า การกำหนดนโยบายความมั่นคง ควรนำหลักการของสาขาวิชานี้เข้าไปคิดประกอบมากขึ้น

สุทินยังได้ชี้แจงเพิ่มเติมว่า แนวคิดที่ยกตัวอย่างมานั้นเพื่อสนับสนุนหลักคิดทางวิชาการ โดยแนวทางเปลี่ยนการซื้อเรือดำน้ำเป็นการนำเข้าปุ๋ยจากจีน ยังไม่ได้หารือกับกองทัพเรือ แต่เท่าที่รับฟังแล้วกองทัพไม่ได้ติดใจ เพราะแล้วแต่รัฐบาลจะตัดสินใจ

"เราแลกเปลี่ยนกันแล้ว สมมติว่าเปลี่ยนประเภท ไม่เอาเรือดำน้ำเปลี่ยนเป็นเรืออย่างอื่น แล้วถ้าเงินยังเหลือ ขอให้แถมมาเป็นปุ๋ย เป็นแนวทางที่ผมกำลังศึกษา และเตรียมจะเสนอต่อนายกรัฐมนตรี" 

ส่วนความคืบหน้าของนโยบายเกณฑ์ทหาร สุทิน กล่าวว่า ยังไม่ได้พูดคุยกับทางกองทัพ แต่มีช่องทาง เชื่อว่าปีนี้จะมีผู้มาสมัครเป็นทหารมาก และมั่นใจว่าในปี 2567 แทบจะไม่ต้องเกณฑ์ ตามมาตรการที่วางไว้