ต่างประเทศ
ทดสอบความแข็งแกร่ง-สวีเดนจัดแสดง 'อาหารชวนแหวะ' รวมทุเรียน-ไข่เยี่ยวม้า
"อาหารเป็นเครื่องประทังชีวิต" แต่วัฒนธรรมการกินที่แตกต่างหลากหลายของคนทั่วโลก เป็นสิ่งที่น่าเรียนรู้และน่าทดลองสำหรับใครบางคน โดยหนึ่งในนั้น คือ 'ซามูเอล เวสต์' ภัณฑารักษ์แห่ง Disgusting Food Museum หรือพิพิธภัณฑ์ที่รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับอาหารแปลกๆ ซึ่งอาจถึงขั้นทำให้คนรู้สึกสะอิดสะเอียนหรือขยักขย้อนด้วยความไม่คุ้นเคย
พิพิธภัณฑ์อาหารชวนแสยงแห่งนี้ตั้งอยู่ในเมืองมัลโม ประเทศสวีเดน และเป็นพิพิธภัณฑ์แบบมีส่วนร่วมซึ่งเปิดให้ผู้เข้าชมมีโอกาสชมรูปลักษณ์ของอาหาร ชิมรส และสูดดมกลิ่นได้ตามอัธยาศัย ขึ้นอยู่กับว่าใครมีความแข็งแกร่งด้านประสาทสัมผัสมากน้อยเพียงใด
ข้อมูลที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ของพิพิธภัณฑ์ระบุว่า อาหารคือสิ่งจำเป็นของมนุษยชาติ ทำให้วัฒนธรรมอาหารการกินเป็นสิ่งที่อยู่คู่สังคมต่างๆ มานาน เช่นเดียวกับความรู้สึกขยะแขยง สะอิดสะเอียน หรือหวาดหวั่น ก็เป็นอารมณ์พื้นฐานของมนุษย์ทั่วโลก แต่อาหารบางอย่างที่คนบางประเทศชมชอบว่ารสชาติโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ กลับให้ความรู้สึกตรงกันข้ามกับคนต่างถิ่นที่ไม่คุ้นเคยกับองค์ประกอบที่กลายมาเป็นอาหารเหล่านั้น ทำให้พิพิธภัณฑ์แห่งนี้เก็บรวบรวมอาหารทั่วโลกที่มีทั้ง 'คนรัก' และ 'คนชัง' มาจัดแสดงไว้ด้วยกัน
(ซุปค้างคาว เป็นอาหารที่พบได้ในหลายหมู่เกาะในแถบมหาสมุทรแปซิฟิก)
อาหารชวนคลื่นเหียนที่ Disgusting Food Museum นำมาจัดแสดง มีตั้งแต่ซุปค้างคาว กะโหลกวัวตุ๋น เหล้าหนูดอง หนอนที่เกิดจากกระบวนการบ่มชีส อัณฑะวัว หรือแม้แต่อาหารที่คนไทยคุ้นลิ้นมานานอย่าง 'ไข่เยี่ยวม้า' และ 'ผ้าขี้ริ้ว' ซึ่งก็คือกระเพาะวัวหรือแพะ แต่เมนูผ้าขี้ริ้วที่จัดแสดงในพิพิธภัณฑ์เป็นซุปผ้าขี้ริ้วตำรับเม็กซิโก ไม่ใช่ยำรสจัดแบบไทย แต่สิ่งที่พิพิธภัณฑ์นำมาแสดงและระบุไว้ชัดเจนว่าเป็น 'ของขึ้นชื่อ' ของไทย คือ 'ทุเรียน'
(อัณฑะวัว อาหารยอดนิยมในหลายประเทศแถบเอเชีย)
เวสต์ให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าวรอยเตอร์ว่า อาหารที่เหม็นที่สุดและ 'ชวนแหวะ' มากที่สุดในงานของเขาครั้งนี้ คือ ฉลามเน่า ซึ่งเป็นเมนูเนื้อฉลามหมักของไอซ์แลนด์ โดยเขาอ้างอิงคำกล่าวของเชฟชื่อดังระดับโลกที่เสียชีวิตไปแล้วอย่าง 'แอนโทนี บอร์เดน' ที่ระบุว่าฉลามเน่าเป็นเมนูที่ทำให้เขารู้สึกขยักขย้อนได้มากที่สุด แม้ว่าบอร์เดนจะขึ้นชื่อว่าเป็นเชฟคนหนึ่งที่กล้าทดลองอาหารใหม่ๆ ในต่างถิ่นอยู่เป็นประจำ
ส่วนเวสต์เปรียบเทียบว่าฉลามเน่ามีรสและกลิ่นคล้ายๆ กับการเคี้ยว 'ที่นอนชุ่มปัสสาวะ'
(ซุปผ้าขี้ริ้วตำรับเม็กซิโก)
ทั้งนี้ อาหารและเครื่องเคียงหลายอย่างที่มีรสชาติแปลกๆ ส่วนใหญ่จะเป็นอาหารที่ผ่านกระบวนการหมักดองหรือถนอมอาหาร เพราะในอดีตที่ยังไม่มีตู้เย็นหรือเทคโนโลยีแช่แข็ง มนุษยชาติล้วนอาศัยภูมิปัญญาด้านการถนอมอาหารเพื่อหล่อเลี้ยงชีวิตในยามขาดแคลน ทำให้ของกินที่เกือบเน่าหรือวัตถุดิบแปลกๆ ที่คนชาติหนึ่งไม่คิดว่ากินได้ อาจเป็นของที่ 'กินได้' และ 'กินดี' ในอีกหลายชาติ
ด้วยเหตุนี้ เวสต์จึงกล่าวว่า การศึกษาเรียนรู้วัฒนธรรมการกินที่หลากหลาย รวมถึงเปิดใจเรียนรู้ประสบการณ์ด้านอาหารที่แปลกใหม่ แม้อาหารจะดูหน้าตาไม่น่ากินหรือชวนให้สะอิดสะเอียน จะช่วยท้าทายให้คนก้าวข้าม 'มายาคติ' เรื่องอาหาร ซึ่งเมื่อคนเริ่มตระหนักว่าอาหารนั้นมีแหล่งที่มาหลากหลายกว่าที่คิดไว้ อาจช่วยให้การจัดการทรัพยากรอาหารมีความคุ้มค่า หลากหลาย และยั่งยืนมากขึ้นในอนาคต
(ถั่วเน่าหรือนัตโตะ อาหารยอดนิยมของคนญี่ปุ่น)
(หนอนชีส)
ผู้สื่อข่าวรอยเตอร์ถามเพิ่มเติมว่า เคยมีผู้ชมงานแสดงในพิพิธภัณฑ์นี้ ทดสอบกลิ่นหรือชิมรสอาหารแล้วเกิด 'คลื่นเหียนอาเจียน' ออกมาจริงๆ หรือไม่ 'เวสต์' ตอบว่า "เกิดขึ้นแล้ว 2 ครั้ง" นับตั้งแต่เปิดนิทรรศการครั้งแรกเมื่อ 1 พ.ย.เป็นต้นมา
แต่เขาย้ำเพิ่มเติมว่า ถ้าผู้ชมงานอยากอาเจียน ก็ไม่ใช่เรื่องน่ากังวล เพราะตั๋วที่ซื้อไว้ก่อนจะเข้าชมพิพิธภัณฑ์นั้น แท้จริงแล้วก็คือ 'ถุงใส่อาเจียน' แบบที่แจกในรถโดยสารหรือเครื่องบิน ถ้าใครรู้สึกอยาก 'คายของเก่า' เมื่อไหร่ ก็สามารถหยิบใช้ได้ตามสะดวก
(หนูหมักเหล้า)
(ทุเรียน ไม่ทราบสายพันธุ์ แต่แง้มเปลือกเผื่อให้ผู้ชมพิพิธภัณฑ์ได้สูดกลิ่น)
(ไข่เยี่ยวม้า)
ภาพ: Disgusting Food Museum
ข่าวที่เกี่ยวข้อง:
