นายสมเกียรติ ประจำวงษ์ เลขาธิการสำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ (สทนช.) เปิดเผยว่า สทนช.ได้ดำเนิน “โครงการสร้างฝายกระจายน้ำ สร้างสุขสู่ชุมชนทุรกันดาร เพื่อเฉลิมพระเกียรติเนื่องในโอกาสมหามงคลพระราชพิธีบรมราชาภิเษก” ที่บ้านเลอะตอ ต.แม่ตื่น อ.อมก๋อย จ.เชียงใหม่ ซึ่งเป็นโครงการนำร่องในการจัดหาน้ำสะอาดเพื่อการอุปโภคบริโภคในพื้นที่ทุรกันดารให้กับพื้นที่ทุรกันดารห่างไกลความเจริญ ตามนโยบายสำคัญของรัฐบาลที่ต้องการการให้ประชาชนคนไทยเข้าถึงแหล่งน้ำอุปโภคบริโภคอย่างทั่วถึงและมีคุณภาพ รวมทั้งสอดคล้องกับแผนแม่บทการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ 20 ปีที่กำหนดให้จัดหาน้ำสะอาดเพื่ออุปโภคบริโภคให้แก่ชุมชน ครอบคลุมทุกหมู่บ้าน
ทั้งนี้ บ้านเลอะตอ ตำบลแม่ตื่น อำเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่ ตั้งอยู่ในพื้นที่ต้นน้ำของลุ่มน้ำปิง มีประชากรประมาณ 60 ครัวเรือน เป็นหมู่บ้านที่ห่างไกลความเจริญ เส้นทางทุรกันดาร และขาดการพัฒนาระบบสาธารณูปโภคพื้นฐาน โดยเฉพาะน้ำสะอาด ดังนั้น เพื่อให้ชาวบ้านสามารถเข้าถึงแหล่งน้ำที่มีคุณภาพได้ ตามนโยบายรัฐบาลและแผนแม่บทการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ 20 ปี สทนช.จึงได้ดำเนินโครงการดังกล่าว ซึ่งประกอบด้วยกิจกรรมสำคัญๆ เช่น การปรับปรุงฝายต้นน้ำเดิมที่ชาวบ้านสร้างขึ้นเอง ซึ่งใช้เป็นแหล่งน้ำต้นทุน การสร้างบ่อเก็บน้ำคอนกรีตเสริมเหล็ก ขนาดความจุ 50,000 ลิตร เพื่อเป็นแหล่งเก็บกักน้ำก่อนที่จะเข้าสู่ระบบน้ำเพื่ออุปโภคบริโภคและการเกษตรภาคในครัวเรือนของหมู่บ้าน การติดตั้งระบบกรองน้ำ เพื่อให้ได้น้ำที่สะอาดมีคุณภาพได้มาตรฐาน เป็นต้น
สำหรับการจัดทำระบบน้ำดังกล่าว เป็นการทำงานร่วมกันระหว่าง สทนช. หน่วยงานปกครองในพื้นที่ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย (กศน.) อ.อมก๋อย ชาวบ้านในพื้นที่ และสมาคมยี่สิบสองนอ ซึ่งเป็นองค์กรเอกชนที่ใช้รถยนต์ขับเคลื่อน 4 ล้อ ทำกิจกรรมเพื่อสังคมในพื้นที่ทุรกันดาร ตลอดจนหน่วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
“เดิมหมู่บ้านเลอะตอ จะใช้น้ำจากระบบประปาภูเขาโดยตรง ไม่สะอาด และจะใช้เพื่อการอุปโภคบริโภคเท่านั้น เนื่องจากมีปริมาณน้ำไม่เพียงพอที่จะทำการเกษตรโดยเฉพาะในฤดูแล้ง ภายหลังจากที่ สทนช.เข้ามาดำเนินโครงการสร้างฝายกระจายน้ำ สร้างสุขสู่ชุมชนทุรกันดาร เพื่อเฉลิมพระเกียรติฯ นอกจากจะมีปริมาณน้ำเพียงพอสำหรับอุปโภคบริโภคแล้ว ยังทำให้เกิดแหล่งน้ำต้นทุนซึ่งสามารถนำไปใช้เพื่อการเกษตรภายในครัวเรือนอีกด้วย และที่สำคัญน้ำจากโครงการเป็นน้ำที่สะอาดและมีคุณภาพ ผ่านระบบการกรองที่ได้มาตรฐาน นอกจากนี้ยังติดตั้งเครื่องกรองน้ำขนาดเล็กเพิ่มเติม ที่ศูนย์การเรียนรู้ชาวไทยภูเขาแม่ฟ้าหลวงบ้านเลอะตอ (โรงเรียนบ้านเลอะตอ) ด้วย เพื่อให้นักเรียนได้ดื่มน้ำที่สะอาด ปลอดภัย ซึ่งจะช่วยส่งเสริมคุณภาพชีวิตของประชาชนในพื้นที่ึทุรกันดารให้ดียิ่งขึ้น” นายสมเกียรติ กล่าว
เลขาธิการ สทนช.กล่าวย้ำในตอนท้ายว่า โครงการดังกล่าว มีจุดมุ่งหมายสำคัญคือ ต้องการให้ทุกพื้นที่ ปราศจากความเหลื่อมล้ำในเรื่องน้ำซึ่งเป็นปัจจัยพื้นฐานในการดำรงชีวิต และเป็นสิ่งที่สะท้อนถึงคุณภาพชีวิตที่ดีของประชากรในประเทศ อีกทั้งยังสอดรับกับแผนแม่บทบริหารจัดการทรัพยกรน้ำ 20 ปี ที่ระบุให้ทุกพื้นที่ต้องมีน้ำสะอาดเพื่ออุปโภคบริโภคในชุมชน รวมทั้งการบริหารจัดการความต้องการใช้น้ำทุกกิจกรรมให้สมดุลกับปริมาณน้ำต้นทุน การลดความสูญเสียน้ำ การเพิ่มมูลค่าน้ำ การจัดการน้ำต้นทุนเพื่อการใช้น้ำขั้นพื้นฐาน ตลอดจนการจัดหาแหล่งน้ำต้นทุนเพื่อการเกษตรตามศักยภาพ และที่สำคัญยังเป็นไปตามที่องค์การสหประชาชาติได้กำหนดในการจัดงานวันน้ำโลกในปีนี้ คือ “เราจะไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง” อีกด้วย และหากโครงการนี้ประสบผลสำเร็จ สทนช.จะขยายผลการดำเนินการไปยังพื้นที่อื่น ๆ ต่อไป
