นายเนติวิทย์ โชติภัทร์ไพศาล อดีตประธานนิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย บอกเล่าเรื่องราวการฝึกงานในชีวิตวัยเรียน ที่อำเภอเมือง จังหวัดอุทัยธานี พบปัญหาในสังคมไทยและโจทย์ที่ท้าทายของภูมิภาค - ท้องถิ่น รวมถึงปัญหาเชิงโครงสร้างที่มีผลต่อมุมมองการใช้ชีวิต

เนื้อหาทั้งหมดระบุดังนี้

ตลอดหนึ่งเดือนกว่าๆ ที่ผ่านมา ผมได้ใช้ช่วงเวลาปิดเทอมกับการทำสิ่งที่ท้าทายตัวเองคือ การลงวิชาฝึกปลัดอำเภอ ผมและเพื่อนอีกสองคนลงไปฝึกงานที่อำเภอเมือง จังหวัดอุทัยธานีมีหลายคนแนะนำให้ผมฝึกงานที่พรรคการเมือง หรือหน่วยงานหลายแห่งในกรุงเทพฯ แต่ตัวผมซึ่งเป็นเด็กในเมือง รู้สึกว่าตนเข้าใจปัญหาและคำตอบเชิงทฤษฎีอยู่บ้าง แต่ปัญหาชีวิตรูปธรรมของคนหลายล้านคน ผมยังไม่ได้ประสบพบด้วยตัวเอง หรือเข้าใจก็เพียงผิวเผิน ความเข้าใจท้องถิ่นผมก็ไม่มาก ทั้งที่เป็นรากฐานสำคัญของประชาธิปไตย

การฝึกปลัดอำเภอจึงน่าจะเป็นตัวเลือกที่ดีที่ช่วยผมให้เข้าใจปัญหาในสังคมไทยว่าทำไมก้าวไปไหนไม่ได้และอาจจะหาคำตอบที่น่าสนใจใหม่ๆ ได้มากกว่าเดิม 45 วันของการฝึกงาน 

โดยผมได้ลงพื้นที่พูดคุยกับพี่น้องประชาชนเพื่อนร่วมชาติ เห็นโจทย์ที่ท้าทายของภูมิภาค-ท้องถิ่น ปัญหาพืชผลทางการเกษตร เงินสนับสนุนเด็กพิการ ปัญหาน้ำแล้ง ความยากจนที่เกิดทั่วทุกหัวระแหงอันเกิดจากตัวบุคคล สังคม และสิ่งแวดล้อมที่แปรปรวน คนแก่นอนติดเตียงโดยลูกหลานไม่ได้ดูแล และอื่นๆ มีอีกหลายเรื่องที่สำคัญ เราเห็นการตัดสินใจของมนุษย์ในข้อจำกัดที่แตกต่างหลากหลายในแต่ละท้องที่ นัยหนึ่งเราเห็นความเป็นมนุษย์ของผู้คนต่างๆ ที่มีภูมิหลังแตกต่างในโครงสร้างสังคมที่อยุติธรรมที่ทำให้เกิดการมองและชีวิตที่แตกต่างกัน มาที่นี่ เจอที่ทั้งดี และดาร์ค ลงลึกลงไปคงเกิดประเด็นให้ได้คิดอีกมากมาย แต่ตอนนี้ผมขอตกผลึกก่อนแล้วจะเขียนเป็นหนังสือเล่มเล็กๆ ถ้าหากมีคนสนใจอ่าน

ผมขอขอบคุณความช่วยเหลืออย่างดีจากอาจารย์ที่ปรึกษาและเจ้าหน้าที่โครงการ นายอำเภอเมือง อุทัยธานี ให้ติดตามลงพื้นที่ตลอด และถ่ายทอดประสบการณ์หลายรสชาติให้ฟัง พี่ๆ ปลัดอำเภอทุกคน พี่ๆ อส กำนันผู้ใหญ่บ้าน หน่วยราชการอีกหลายหน่วยงาน แม่ค้าพ่อค้า ผู้สนับสนุนเกื้อกูลเมตตาตลอดที่อยู่อุทัยธานีหลายคนพาไปร้านอาหารอร่อยๆ ทั่วตัวเมือง ถ้าออกนามคงยาวเหยียด ที่สำคัญคือ เพื่อนอีกสองคนจาก มธ. และมศว ซึ่งคอยเฝ้าระวังความปลอดภัยให้ผม อธิบายขยายความ สนทนาวิสาสะหลายๆ เรื่องทำให้ผมได้มองหลายๆ มุม มาฝึกงานครั้งนี้ ที่นี่ เป็นความทรงจำ ประสบการณ์ บทเรียนที่ติดตัวไป ตลอดและอาจจะเป็นประโยชน์แก่ประเทศชาติได้ในวันหนึ่ง